Sağlık Güncelleme Tarihi: 20 Ağu 2022 00:00

Koronavirüs (COVID19) geçirenler beyinde sorun yaşayabilir

Koronavirüs (COVID 19) hakkında yapılan araştırmalar hastalığı geçiren çocuk veya yaşlıların iki yı içinde farklı rahatsızlıkları yaşadıklarını ortaya koydu

coronovirüs

Yapılan araştırmalar Koronavirüs (COVID-19) geçirenlerin beyin dahil olmak üzere tüm vücutlarında farkı etkilerinde görülebildini ortaya koydu.

17 Ağustos tarihinde Lancet Psikiyatr tarafından yayınlanan ve koronavirüse yakalanmış 1,28 milyon insan üzerinde yapılan araştırmanın bulguları endişeye neden oldu. Hastalığı atlatan çocuk ve yetişkinlerin zihinleri üzerinde uzun vadeli ve karmaşık etkileri olduğu bulgusuna ulaştı.

Araştırmada ABD'de ve diğer birkaç ülkede koronavirüs atlatan hastaları analiz ettiler. Hastalığın bulaşması sürecinde ilk 2 ayda diğer insanlardan farklı solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerde depresyon, anksiyete olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Sonuçlar sadece bununla da sınırlı değil. Hastalığı geçiren insanlarda beyin sisi, nöbetler, bunama ve psikoz gibi durumların görülme riski çok daha fazla.

COVİD 19 sonrası oluşan semptomlar dünya çapında büyük sorun olarak görülmeye başlandı. ABD'de COVID-19'a yakalanan kabaca beş kişiden birinde yeni semptomlar gelişiyor. Bu bulgu araştırmayı yapan ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'ne (CDC) ait. Araştırmacılara göre COVID'in etkileri belirgin hale geldi.

Çalışmanın başındaki kıdemli araştırmacı Oxford Üniversitesi'nden Maxime Taquet, COVID-19 için üretilen aşının sadece bulaş riskini azalmak için kullanıldığını hatırlattı. Hastalık sonrası COVID-19 sonrası rahatsızlıkların neden olduğunu ve bozuklukları önlemek veya oluştuğunda tedavi etmek için yapılan araştırmanın yetersizliğini ortaya koydu.

Araştırmalar, Delta enfeksiyonlarının kötü nörolojik ve psikiyatrik sonuçları olduğunu ve orijinal varyant enfeksiyonları sonrası risklerin daha yüksek olduğu bulgusuna ulaştı. Aynı bulgulara Omicron sonrasında da ulaşıldı. Üstelik hastalığın etkileri de yaş grubuna göre değişiklik gösteriyor. 65 yaş ve üstünde Covid 19 geçirenler diğer solunum yolu hastalıkları geçirenlere göre daha gazla risk altında. Bu grupta psikotik bozukluklar, bunama ve beyin sisi görülme oranı çok daha yüksek.

Solunum yolları ve Covid-19'a yakalananların kıyaslandığı araştırmada normal solunum yolu rahatsızlığı yaşayan 10 bin kişi 330 Demas vakası görülürken Koronavirüs atlatan 10 bin kişisen 450'sinde demans bulgusuna ulaşıldı. Beyin sisi hastalığı verilerine göre bu oran 1230 vakaya karşı 1540 vaka olarak kayıtlara geçti.

Gençlerde bu oranlar biraz daha düşük fakat bu onların yaşamayacağı anlamına gelmiyor. Üstelik araştırma bulgularına göre daha dramatik olarak değerlendiriliyor. 64 yaş altında Covid 19 veya diğer solunum yolu enfeksiyonu geçirenlerin demans riskinda farkı çok daha az. Beyin Sisi normal enfeksiyonlarda 10 bin kişide 550 iken Koronavirüse yakalanlarda 10 binde 640 olarak tespit edildi.

Yetişkinlere kıyasla çocukların beyindeki kötü sonuç riskinin düşük olmasına rağmen koronavirüs atlattıktan sonra 2 yıl içerisinde nöbet geliştirme veya epilepsi olasılıkları 10 bin denekte 260 vaka olarak belirlendi. Bu rakamlar normal solunum yolu enfeksiyonu geçiren hasta çocukların iki katından fazla. Psikotik bozukluklar ise çocuklarda daha az görülüyor. 10 bin çocukta normal solunum yolu sorunu yaşayan çocukların 10 binde 6'sı sorun yaşarken koronavirüs olanlarda bu sayı 10 binde 18 olarak kayıtlara geçti.

Depresyon ve anksiyete riski ile ilgili Covid 19 ile diğer solunum yolu enfeksiyonu geçirenlerde fark fazla değil. Duygudurum ve anksiyete bozuklukları SARS-CoV-2 enfeksiyonları sırasında zirve yapıyordu. Fakat birkaç ay sonra bu rahatsızlıklar başlangıç seviyesine geri döndü. Diğer tüm yaşlarda bu risk nispeten daha az.

Oxford'un psikiyatri bölümünde profesör Paul Harrison COVID-19 sonrası depresyon ve anksiyete tanılarının fazlalığının kısa ömürlü olması ve çocuklarda görülmemesine sevindiklerini belirtti.

Diğer taraftan bununla ve nöbetler gibi diğer bozuklukların iki yıl sonra bile COVID-19'dan daha çok teşhis edilmesini endişe verici olarak niteledi.

Covid 19 büyük dalga geçti, varyantlar devam ediyor. Etkilerinin ise uzun yıllar sürebileceği öngörülüyor.

Ekleme Tarihi: 20 Ağu 2022 00:00