Sağlık Bakanlığının skandal yönetmeliği psikologları bitirdi

Psikologlardan Sağlık Bakanlığı’nın Yeni Yönetmeliğine Sert Eleştiri: “Eşitlik İlkesine Aykırı, Meslek İcrası Engelleniyor” 🚨

Ankara, 1 Nisan 2025 – Psikologlar Birliği (Lisanslı Psikologlar), 29 Mart 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik”e yönelik sert bir eleştiri metni yayımladı.

Yönetmeliğin, psikoloji lisans mezunlarının serbest meslek icrasını imkânsız hale getirdiğini savunan birlik, düzenlemenin Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ve binlerce psikoloğu mağdur ettiğini belirtti. Sağlık Bakanlığı’na çağrıda bulunan psikologlar, yönetmelikte acilen değişiklik yapılmasını talep etti. ✊

Psikologların Serbest Çalışma Hakkı Elinden Alınıyor 🚫

Psikologlar Birliği’nin açıklamasına göre, yeni yönetmelikle psikoloji lisans mezunları, diğer sağlık meslek mensuplarının aksine serbest çalışma hakkından dışlanmış durumda. Klinik psikoloji alanında yüksek lisans veya doktora yapmış ancak diplomalarında “klinik psikoloji” ibaresi bulunmayan psikologların da bu kapsama alınmadığı belirtiliyor. Birlik, bu durumun, aynı hukuki statüde bulunan sağlık lisansiyerleri arasında ayrımcılık yarattığını ve Anayasa’nın 10’uncu maddesindeki eşitlik ilkesini ihlal ettiğini vurguladı. Açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin daha önceki kararlarına atıfta bulunularak, “Hukuksal durumları aynı olanların aynı kurallara tabi olması gerekir. Ancak bu yönetmelik, psikologlara pozitif ayrımcılık değil, dezavantajlı bir statü dayatıyor” denildi. ⚖️

Eğitimdeki Eşitsizlik ve Maddi Engeller 💸

Metinde, Türkiye’deki klinik psikoloji yüksek lisans programlarının sınırlı kontenjanları ve vakıf üniversitelerindeki fahiş ücretler de eleştirildi. Devlet üniversitelerinde yer bulamayan psikologların, milyonlarca lirayı bulan özel üniversite ücretlerini karşılamasının imkânsız olduğu ifade edildi. Birlik, “Bu düzenleme, liyakatli psikologların maddi nedenlerle mesleklerini icra edememesine yol açacak. Yetkin adaylar, psikoloji alanını tercih etmekten vazgeçerse, ülkemizde ruh sağlığı hizmetleri çağın gerisinde kalacak” uyarısında bulundu. 📉

“Grandfathering” Çözümü Önerisi 🌍

Psikologlar, gelişmiş ülkelerde uygulanan “grandfathering” yöntemini örnek göstererek, mevcut soruna çözüm önerisi sundu. Bu yöntemle, daha önce meslekte aktif olanların yeni standartlara tabi olmadan haklarının korunabileceğini belirten birlik, ABD, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerde psikologların belirli eğitimlerle klinik çalışma hakkına sahip olduğunu hatırlattı. Türkiye’de geçmişte Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz yapılan “Psikolojinin Tıbbi Uygulamaları” sınavlarının da bu amaçla düzenlendiği, ancak yeni yönetmelikle bu kazanılmış hakların yok sayıldığı eleştirisi getirildi. 🕰️

Ruh Sağlığı Sadece Klinik Psikoloji Değildir 🧠

Açıklamada, ruh sağlığı hizmetlerinin yalnızca psikoterapiden ibaret olmadığına dikkat çekildi. Psikologların lisans eğitimiyle, önleyici ruh sağlığı hizmetleri ve psikolojik danışmanlık sunma yeterliliğine sahip olduğu vurgulandı. Ayrıca, klinik psikolojinin dışında sağlık psikolojisi, nöropsikoloji ve adli psikoloji gibi alanların da ruh sağlığına katkı sunduğu belirtildi. Danıştay’ın, meslek ehliyetinin lisans eğitimiyle kazanıldığına dair kararlarına atıfta bulunularak, “Psikologların sağlık lisansiyerleri sınıfına dâhil edilmemesi kabul edilemez” denildi. ✅

Geçiş Süresi ve Eğitim Süresi Önerisi ⏳

Birlik, meslek standartlarının yükseltilmesi isteniyorsa, düzenlemelerin 5-10 yıl gibi bir geçiş süresiyle uygulanması gerektiğini savundu. Ayrıca, diş hekimliği ve eczacılıkta olduğu gibi psikoloji eğitiminin 5 yıla çıkarılarak (3+2 modeli) fırsat eşitliği sağlanması önerildi. Bu sayede, klinik psikolojiye yönelmek isteyenlerin özel üniversitelerin yüksek ücretlerine mahkûm olmayacağı ifade edildi. 🎓

Diploma Tescil Sorunu ve YÖK Eleştirisi 📜

Metinde, klinik psikoloji eğitimi almış ancak diplomalarında bu ibare yer almayan psikologların mağduriyeti de gündeme getirildi. Boğaziçi, ODTÜ ve İstanbul Üniversitesi gibi köklü üniversitelerin klinik psikoloji programlarından mezun olanların, YÖK’ün 2018’deki kararları nedeniyle “klinik psikolog” sayılmadığı belirtildi. Birlik, bu sorunun çözümü için yönetmeliğe geçici madde eklenmesini ve YÖK’ün geçmişteki müfredatları tanıyarak klinik psikolog ünvanı vermesini talep etti. ❗

Sağlık Bakanlığı’na Çağrı 📢

Psikologlar Birliği, Sağlık Bakanlığı’nı ve YÖK’ü iş birliği yapmaya çağırarak, “Bu yönetmelik, geri dönülmez hak kayıplarına ve kamu zararına yol açacak. Lisans mezunu psikologlar serbest çalışma kapsamına alınmalı, diploma tescil sorunu çözülmeli” dedi. Aksi takdirde, psikologların özlük haklarının düzenlenmemesi ve kadro eksikliği gibi sorunların devam edeceği uyarısı yapıldı. 🔔

Haberin Özeti: Psikologlar Birliği, Sağlık Bakanlığı’nın yeni yönetmeliğini eşitlik ilkesine aykırı ve meslek icrasını engelleyici bulduğunu açıkladı. Lisans mezunu psikologların serbest çalışma hakkının tanınması ve klinik psikolog tanımının yeniden düzenlenmesi için acil değişiklik talep edildi. ✍️