Köşe Yazısı Güncelleme Tarihi: 29 Oca 2024 01:00

Bir baklava daha ne kadar pahalı olabilir ki!

Piyasalar yangın yeri bu durumla her gün yüzleşiyoruz. Fakirlik ve açlık, ülkeyi kasıp kavuruyor. Marketlere gitmekten çekinir olduk. Sadece marketler mi!

baklava

Bir baklava daha ne kadar pahalı olabilir ki!

Piyasalar yangın yeri bu durumla her gün yüzleşiyoruz. Fakirlik ve açlık, ülkeyi kasıp kavuruyor. Marketlere gitmekten çekinir olduk. Sadece marketlerle kalsa iyi. Tüm gıda işletmelerinde durum farksız.

Ucuz market aramak vatandaşın günlük uğraşları arasına girdi. İndirim kampanyalarını marketlerin cep telefonu uygulamalarından pür dikkat takip ediyoruz.

16 milyon asgari ücretli, 5 milyondan fazla memur, 10 milyonun üzerinde emekli, ülkede yalnızca karnını doyurmanın derdinde. Ülke olarak barınma krizi ve açlık sınırında arasında kısır döngüde sıkıştık kaldık.

güllü çelebi

Türkiye'de son yıllarda gıda fiyatlarında yaşanan artış, vatandaşları ciddi şekilde olumsuz etkiliyor. Asgari ücretli, memur ve emekliler başta olmak üzere geniş bir kesim, artan gıda fiyatları nedeniyle geçim sıkıntısı çekiyor.

Dışarıda bir yerde yemek içmek lüks oldu. Ailecek gidilen yemekler külfete döndü. Market alışverişlerinde koca eşin, ebeveyn çocuğun gözünün içerisine bakıp “fazla bir şey istemez inşallah” diye dua eder oldu. Bu kadar yoksulluğu, bu kadar değersizliği gerçekten hak ediyor muyuz?

Gıda fiyatlarındaki artışın başlıca nedenleri arasında, küresel ekonomik kriz, kuraklık gibi doğal afetler, tarımsal üretimdeki yetersizlikler, tarım politikalarındaki yankışlar, ithalata bağımlılık ve artan enerji maliyetleri yer alıyor. Ancak, bu nedenlerin yanı sıra, kayıt dışı ekonominin yaygınlığı ve vergi reformunun eksikliği de gıda fiyatlarındaki artışın önemli bir nedeni olarak görülüyor.

Faruk Güllüoğlu

Kriz ise dünyanın her yerinde kriz var (politik riskler, savaşlar, enflasyon ) Gıda fiyatları tüm dünyada düşerken bizde olağanüstü rekorlar kırmaya başladı.Türkiye’deki gıda ve barınma maliyetleri, Euro veya Dolar para birimini kullanan ülkelerle yarışıyor.

Bu ülkede bir ürünün gerçek fiyatını öğrenmeye imkân kalmadı. Her alışveriş yaptığımızda yarın yine artacağını bildiğimiz için “uygun fiyata aldık” diyoruz. Çünkü yarın hangi markette hangi ürün için kazıklanacağımızı öngöremiyoruz.

Birkaç aydır yurt dışında olduğumdan yerli fiyatlardan uzak kaldım. Bulunduğum ülkelerde Euro para birimi kullanılıyordu. Yani 1 birim paraları burada 30-33 birim paraya karşılık geliyordu. Bulunduğum ülkede bütün gıda fiyatları kırmızı et de dahil 0-10 Euro arasında değişiyor. En pahalı gıda bal o da 12-15 Euro arasında satılıyordu. Üstelik ürünlerin büyük kısmı da ithal ürünlerdi.

Ülkü Fırın Kafe

Bu konular ağzımızın tadını kaçırıyor biliyorum. Öyleyse size tatlıdan bahsedeyim.

Şöyle zevkimize hitap eden kat kat açılmış, fıstıklı veya cevizli baklava bizim kültürümüze has damak tadı. Özel günlerimizde, sevincimizde, acımızda, misafirliklerimizde ikram ettiğimiz o kıymetli tat. Hepimizin canı çekiyor biliyorum farkındayım. Hamuru, işçiliği, cevizi, fıstığı vb. Sizce bir baklava ne kadar pahalı olabilir ki!

Yakın zamanda bir vesile ile satın aldım. Burada işletmelerin isimlerini vermekten de çekinmeden aktarayım.

Bulunduğun şehirde 1 kilo baklavanın fiyatı Güllü Çelebi isimli tatlı markasının pastane zincirlerinde 750-800 TL arasındaydı. Türkiye çapında marka olmuş Faruk Güllüoğlu’nda baklavanın kilosu 750-850 TL seviyelerindeydi. Şehirde çok sayıda şubesi olan yerel bir işletme olan Ülkü Fırın’da 470- 550 TL, yine yerel pastaneler zinciri olan Nur Pastanesi’nde ise 250 ile 400 TL arasındaydı.

Nur Pastanesi

Şimdi tüketici olarak oturup düşünelim. 1 kilo baklava aslında tüm maliyetler ve karlılık ile birlikte 250-350 arasında satıldığında kazandırabiliyor. Bu fiyatı temel fiyat olarak alalım. Diyelim ki malzemeyi biraz daha kaliteli kullandık ve bu maliyetimize yansısın. Fakat bu yansıma 2-3 kat olarak yansır mı? Yüksek fiyata satan tatlıcıların şubeleri ve alım gücü diğer yerellere göre daha yüksekken maliyetlerinin iki katı olmasını aklınız alıyor mu? Aynı sayıda personeli ucuza satan da istihdam ediyor, pahalıya satan da!

Ben burada iyi niyet veya ticari ahlak görmüyorum. Burada yalnızca fırsatçılık ve yüksek karlılık iştahından başka bir şey yok

Elbette tek suç tatlıcının değil fakat artık vergi konusunda olağanüstü bir reform sürecine geçmeye, tamamen kayıt dışını azaltmaya yönelik ciddi adımların atılmasına ihtiyaç, israfın, yolsuzluğun, düzensizliğin, liyakatsizliğin sonlanmasına ihtiyaç var.

İşte o zaman kamu 1 kilo baklavanın maliyetini gerçek anlamda görüp, bu alanda devlet devletliği, esnaf esnaflığını yapar.

Gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçmek için, öncelikle kayıt dışı ekonominin yaygınlığını azaltmak, tarımsal üretimin artırılması, tarım politikalarının iyileştirilmesi, ithalata bağımlılığın azaltılması ve vergi reformunu tamamlamak gerekiyor. Ayrıca, üreticilerin ve tüketicilerin korunması için gerekli önlemlerin alınması da önem taşıyor. Tamam tüm bunlar mümkün. Eskilerin deyişiyle "Et koktu tuz çare pekiyi ya tuz kokarsa!

Ekleme Tarihi: 29 Oca 2024 01:00