Suriye'de Kasım ve Aralık 2024: İç Karışıklıklar ve Bölgesel Gerilimler

Suriye, yıllardır süren savaş ve kaosun gölgesinde Kasım ve Aralık 2024'te de iç karışıklıklarla dünya gündeminde yer almaya devam etti. Ülkede süregelen çatışmalar, siyasi anlaşmazlıklar ve insani kriz, bölgesel dengeleri etkilemeye devam ediyor. Bu analizde, Suriye'deki son iki ayda yaşanan gelişmeleri, bunların bölgesel ve küresel yansımalarını ele alıyoruz.

Kasım Ayında Suriye: Gerilimlerin Artışı

İdlib'deki Çatışmalar Tırmanıyor

Kasım ayı, Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib bölgesinde artan çatışmalarla başladı. Suriye rejimi güçleri ile muhalif gruplar arasındaki çatışmalar, sivil halkı zor durumda bıraktı. Rusya'nın desteklediği rejim güçleri, stratejik bölgeleri ele geçirmek için hava saldırılarını artırırken, Türkiye destekli gruplar bölgede savunma hattını güçlendirdi.

İdlib, hem stratejik konumu hem de yoğun nüfusuyla büyük önem taşıyor. Buradaki çatışmalar, insani krizleri derinleştirirken Türkiye'nin de güvenlik kaygılarını artırıyor. Kasım ayında yaklaşık 50.000 kişi yerinden edildi ve bu durum, Türkiye sınırındaki göç dalgasını tetikledi.

Doğu Suriye: DAEŞ Tehdidi Yeniden Gündemde

Kasım'da DAEŞ unsurları, Suriye'nin doğusunda birkaç saldırı düzenledi. Özellikle Deyrizor ve Haseke bölgelerinde yerel güçleri hedef alan bu saldırılar, örgütün yeniden toparlanma çabalarını gözler önüne serdi. ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG), DAEŞ'in saldırılarına karşı operasyonlar düzenlese de bölgede güvenlik boşluklarının olduğu dikkat çekti.

Kuzey Suriye'deki Gerilimler

Türkiye'nin kontrol ettiği Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgelerinde, YPG'nin düzenlediği saldırılar Kasım ayında da devam etti. Türkiye, sınır güvenliğini sağlamak adına operasyon sinyalleri verirken, ABD ve Rusya'nın bu bölgedeki denge politikaları dikkat çekti.

Aralık Ayında Suriye: Siyasi ve Askeri Dinamikler

Siyasi Çözüm Umutları Azalıyor

Aralık ayında, Suriye krizine yönelik uluslararası çabalar da gündeme geldi. Ancak Cenevre Görüşmeleri'nde taraflar arasında önemli bir ilerleme sağlanamadı. Rejim ve muhalefet temsilcilerinin bir araya geldiği toplantılar, karşılıklı suçlamalarla sonuçsuz kaldı.

Rusya ve İran, rejim üzerindeki etkilerini artırırken, ABD'nin Suriye'deki varlığı ve Avrupa'nın yaptırımları da siyasi çözüm çabalarını karmaşıklaştırıyor. Bu dönemde, Suriye halkı, siyasi belirsizliğin yarattığı ekonomik zorluklarla mücadele etmeye devam etti.

Ekonomik Kriz ve Protestolar

Aralık ayında ekonomik kriz, Suriye'nin dört bir yanında protestoların fitilini ateşledi. Özellikle Dürzi nüfusun yoğunlukta olduğu Süveyda bölgesinde başlayan gösteriler, rejimin ekonomik politikalarına karşı büyük bir öfkeye dönüştü. Süveyda’daki protestolar, Suriye rejimi için ciddi bir meydan okuma olarak değerlendiriliyor.

Protestoların ana nedenleri arasında şunlar yer aldı:

• Artan gıda fiyatları ve yakıt sıkıntısı
• Halkın alım gücünün düşmesi
• Devletin sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlerdeki yetersizliği

İnsani Kriz: Göç ve Yardım İhtiyacı

Kasım ve Aralık aylarında, Suriye'deki insani kriz daha da derinleşti. BM verilerine göre, ülkede yaklaşık 15 milyon kişi insani yardıma muhtaç durumda. Özellikle kuzeybatıdaki kamplarda yaşayanların, yaklaşan kış koşulları nedeniyle ciddi bir tehlike altında olduğu vurgulanıyor.

Bölgesel ve Küresel Yansımalar

Türkiye'nin Rolü

Türkiye, Kasım ve Aralık aylarında Suriye'deki güvenlik sorunlarını öncelikli gündem maddesi olarak belirledi. Özellikle terör örgütü YPG'nin sınır bölgelerinde düzenlediği saldırılara karşı yeni bir operasyon hazırlığı dikkat çekti.

• Göç Baskısı: Türkiye, Suriye sınırında artan göç dalgalarını kontrol altında tutmak için sınır güvenliğini artırdı.
• Diplomatik Adımlar: Türkiye, Astana Süreci kapsamında Rusya ve İran ile Suriye meselesini müzakere etmeye devam etti.

Rusya ve İran'ın Stratejileri

Rusya ve İran, Suriye rejimini güçlendirmek için askeri ve ekonomik desteklerini artırdı. Kasım ve Aralık aylarında, İran destekli milisler Suriye'nin doğusundaki varlıklarını genişletirken, Rusya ise İdlib'deki çatışmalarda rejime aktif destek sağladı.

ABD'nin Politikası

ABD, Suriye'nin doğusunda DAEŞ ile mücadeleye odaklanırken, bölgedeki enerji kaynaklarının kontrolünü elinde tutmaya çalışıyor. Ancak, Türkiye ile YPG konusunda yaşanan gerilim, ABD'nin bölgedeki stratejik çıkarlarını zora sokuyor.

Suriye'nin Geleceği: Riskler ve Beklentiler

1. Siyasi Çözüm Arayışları

Kasım ve Aralık aylarındaki gelişmeler, Suriye'deki siyasi çözüm arayışlarının hala zorlu bir süreç olduğunu gösterdi. Uluslararası toplumun bu konuda daha etkili adımlar atması gerekiyor.

2. Güvenlik Sorunları

Suriye'nin farklı bölgelerindeki çatışmaların devam etmesi, ülkenin istikrara kavuşmasını engelliyor. Özellikle İdlib ve doğu bölgelerindeki güvenlik boşlukları, uzun vadeli bir tehdit oluşturuyor.

3. Ekonomik Kriz ve Toplumsal Tepkiler

Ekonomik kriz, halkın rejime olan tepkisini artırıyor. Süveyda gibi bölgelerdeki protestolar, rejimin iç siyasi dengelerini zorlayabilir.

4. Bölgesel Aktörlerin Rolü

Türkiye, Rusya, İran ve ABD gibi aktörlerin politikaları, Suriye'nin geleceğinde belirleyici olmaya devam edecek.

Sonuç

Kasım ve Aralık 2024, Suriye için çatışmaların, siyasi belirsizliklerin ve insani krizlerin öne çıktığı bir dönem oldu. Ülkede yaşanan gelişmeler, sadece Suriye’yi değil, tüm bölgeyi etkileyen sonuçlar doğuruyor. Bu süreçte, uluslararası toplumun etkili bir çözüm geliştirebilmesi için ortak bir strateji belirlemesi kritik önemde.

DOSYAHABER ÖZEL