Hızlı okuma teknikleri gerçekten faydalı mı?

Teknoloji araçlarındaki artış ve yoğun kullanımları, kent hayatındaki hız, toplumsal dönüşüm, eğitimde rekabet gibi bir çok neden modern toplumların zaman yönetimi konusunda sorunlar yaşamasına neden oluyor. Bireyin ve toplumun gelişimi için kitaplara zaman ayıramamaktan şikayet etmeye başladık. Pekiyi hızlı okuma çözüm mü? Sınavlarda etkisi var mı? Eğitim kalitesini ne yönde geliştiriyor? Hızlı Okuma Eğitimeni, kendi ifadesiyle Anlayarak Hızlı Okuma Eğitmeni  aynı zamanda bu alanda bir kitap kaleme almış Özlem Tanrıver Kavuran merak edilenleri Dosyahaber için anlattı. Özlem Tanrıver Kavuran'a göre beynimiz dakikada 1000 kelime okuma ve anlama kapasitesine sahip asıl anlamamıza neden olan şey yavaş okumak. "Yavaş ve tane tane oku" eğitim sisteminde anlayarak hızlı okuma önündeki en büyük engellerden. 

Teknoloji araçlarındaki artış ve yoğun kullanımları, kent hayatındaki hız, toplumsal dönüşüm, eğitimde rekabet gibi bir çok neden modern toplumların zaman yönetimi konusunda sorunlar yaşamasına neden oluyor. Bireyin ve toplumun gelişimi için kitaplara zaman ayıramamaktan şikayet etmeye başladık. Pekiyi hızlı okuma çözüm mü? Sınavlarda etkisi var mı? Eğitim kalitesini ne yönde geliştiriyor? Hızlı Okuma Eğitimeni, kendi ifadesiyle Anlayarak Hızlı Okuma Eğitmeni  aynı zamanda bu alanda bir kitap kaleme almış Özlem Tanrıver Kavuran merak edilenleri Dosyahaber için anlattı. Özlem Tanrıver Kavuran'a göre beynimiz dakikada 1000 kelime okuma ve anlama kapasitesine sahip asıl anlamamıza neden olan şey yavaş okumak. "Yavaş ve tane tane oku" eğitim sisteminde anlayarak hızlı okuma önündeki en büyük engellerden. 

1)Hızlı okuma nedir?

Öncelikle ‘hızlı okuma’ yerine ‘anlayarak hızlı okuma’ tabirini tercih ettiğimi belirtmek istiyorum. Çünkü hızlı okuma dediğimde bana gelen ilk soru: "Pekiyi, o kadar hızlı okuyunca anlıyor muyuz?" oluyor. Burada size ilginç gelecek olan şu ki , ne kadar hızlı okursak o kadar iyi anlarız. Beynimiz dakikada 1000 kelime okuma ve anlama kapasitesine sahiptir. Siz yavaş okuyarak bu kapasiteyi düşürdüğünüzde beyninize dikkatin dağılması; hayallere, düşüncelere dalmak için alan açmış oluyorsunuz.

Hızlı okuma, bunca yıl bir kenara çekilip miskin miskin oturmuş, sadece görüntüleri bize göstererek görevini tam yaptığına inanmış tembel göz kaslarımızın rahatını bozmak, onları egzersizler aracılığıyla eğiterek görme alanını genişletmek ve okuma hızımızı potansiyelimiz ölçüsünde maksimum düzeye çıkarmaktır.          

Hızlı okuma tekniğinde anlamak, özümsemek ve eylem durumuna geçmek temel esaslardır. Bir metni ya da kitabı en kısa sürede bitirmek değil anlayarak en kısa sürede bitirmek önemlidir. Kelimelere takılmayıp metnin özünü kavramalıyız. Bir de istikrarlı şekilde alıştırmalara devam etmeliyiz. Teknikleri okuyup ya da dinleyip geçerseniz hiçbir gelişme kaydedemezsiniz. Alıştırmaları uygulamaya geçirmek gerekir.

2) Neden ihtiyaç duyuluyor?

Günümüzün favori kelimesi “hız”. Her şey bu kadar hızlı bir şekilde değişip dönüşürken okuma konusunda yavaş kalamayız. Eğitim almak amacıyla benimle iletişime geçen herkesin ilk yakındığı konu "Hayat çok hızlı akıyor, hiçbir şeye yetişemiyorum ve bunun yanında okumam gereken dokümanlar, öğrenmem gereken bilgiler var." Zamanı etkili kullanmaya çalışıyor artık insanlar. Bu yüzden çağın bir gereği olarak hızlı okumalıyız en başta. Tabi herkesin kendine göre çok farklı nedenleri olabilir ama en genel olarak;

Okumayı sevdiğiniz halde  okumaya yeterince vakit bulamıyorsanız, öğrenciyseniz ve okunacak yüzlerce sayfa kitaplar önünüzde duruyorsa, sınavlarda yavaş okumaktan dolayı zaman kaybediyorsanız hızlı okumaya ihtiyaç duyarsanız.

Araştırmacılar, dakikada ortalama 500 kelime okumamız gerektiğini belirtiyorlar. Bu orana ulaşabilmek için gözü sistemli şekilde çalıştırmak gerekir, bunun için de eğitimlere başlayıp düzenli olarak uygulamaları yapmalıyız.

Hızlı okuma eğitimlerinde sadece göz kaslarını çalıştırmakla kalmıyoruz aynı zamanda dikkat egzersizleriyle eğitim alan kişinin odaklanma oranını da artırıyoruz.

Biliyorsunuz dikkat dağınıklığı öğrenim hayatında, iş hayatında, sosyal hayatta performansımızı oldukça düşüren bir etken, eğitimlerimize öncelikle dikkat egzersizleriyle başlıyoruz.

3) Hangi yaşlarda eğitimi alınır?

Eğitim için belli bir yaş aralığından ziyade eğitim öğretimin içinde olan, okuryazar her birey; gözleri ve beyni sağlıklı olan herkes hızlı okuma tekniklerini öğrenebilir. Hızlı Okuma becerisi özel bir yetenek değil, geliştirilebilir bir teknik bilgidir.

Bazen işitsel duyusu gelişmiş kişilerde iç sesini bastıramamaktan dolayı okuma hızı diğerlerine göre daha yavaş artabilir. Bu durumla karşılaştığımız oluyor, yavaş da olsa ilerleme kaydediyoruz yani eğitimlere düzenli devam edip okuma hızı artmayan bir katılımcımız hiç olmadı şimdiye kadar.

Elbette eğitimlere ne kadar erken yaşta başlanırsa alacağımız verim de o kadar artar. Yaş grubuna göre materyallerde farklılıklar olabilir. Örneğin; ilkokul grubuna 50 kelimelik bir metin alıştırması verilirken lise grubuna 200 kelimelik bir metin alıştırması verilebilir.

4) Eğitim süresi ne kadardır?

Bu konuda kişisel özellikler göz önünde bulundurularak şu kadar saat eğitimle şu kadar kelime artırırız gibi net bilgi vermek olanaksızdır. Ancak bugüne kadar verdiğim eğitimleri referans alarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim; 15 saatlik bir çalışmayla hız en az iki katına kadar çıkabilir.  Maximum performans almak için ise 12 hafta boyunca her gün düzenli olarak egzersizler yapılmalıdır. Eğitimi almak kadar sonrasında günlük egzersizleri yapmak da önemlidir.

5) Sınavlara nasıl yardımcıdır?

Uzmanlar sınavlarda başarısız olunmasının sebebini % 50 oranında zamanı yetiştirememeye bağlıyor. Zaman; sınavın sonucu için bu derece önemliyse hızlı okuma bu konuda ana kahramanlardan biri diyebiliriz. Sınavlara hazırlanan öğrenciler hızlı okuma teknikleri ile daha hızlı okuyup, daha hızlı anlayarak, sınavlardaki başarılarını artırabilirler. Unutmayın ki, beynimizle gözlerimiz arasında ışık hızında bir iletişim kurulmaktadır. Işık 300.000 km/s hızla ilerlerken, ses 312 km/s ilerler. Beynimiz çok hızlı okuma yeteneğine sahiptir, önemli olan onu eğitmektir.

Hızlı okumada sadece göz egzersizleri kullanılmıyor bunun yanında dikkat ve odaklanma egzersizlerimiz de var. Bu egzersizler sınavlarda öğrencilerin odaklanma, konsantrasyon sürecine çok önemli bir katkı sağlıyor. Öğrenciler soru metinlerindeki cümleleri  kelimekelime değil  bütün olarak görüyorlar,görsel algı kapasiteleri maksimum seviyeye ulaşıyor.

6) Doğrudan ve dolaylı faydaları nelerdir?

Günümüzde eğitimciler, psikologlar ve araştırmacılar “Nasıl okunmalı?” sorusuyla uğraşmıyorlar, bundan daha önemli olan “Nasıl öğrenmeli?” sorusuna yanıt arıyorlar.  Çünkü okumak öğrenmeye giden yolda bir araç. Bu nedenle “Anlayarak Hızlı Okuma” kapsamı içinde yer alan çalışmaları “Anlama ve Hızlı Öğrenme” boyutunda düşünmeliyiz. Çünkü kişinin yaşadığı çağa uyumunu sağlayabilmesi için önce uyum sağlama kapasitesini geliştirmesi gerekir. Okumada yeni teknikler kazanma bu uyum sağlamanın önemli bir bölümüdür.

 Hızlı okumanın öncelikli olarak  faydası daha iyi anlamamızı sağlamasıdır ayrıca bizi hayatta bir adım öne taşımasıdır, özellikle sınavlarda hızlı okuyabilen bireylerin ciddi oranda fark yaratttığını biliyoruz.Dikkat ve odaklanma becerisi kazandırır ki yine çağımızın hastalığı hiperaktivite bozukluğu için oldukça etkili bir yöntemdir.

Dolaylı olarak hızlı okudukça özgüvenimiz artar, yorumlama ve eleştirel düşünce becerimiz artar, kitap okumayı severiz. Ayrıca günlük gazeteler, e-postalar, kitaplar, ödevler, iş yazışmaları vb. dökümanların daha hızlı okunması yaşam kalitenizin artmasına olanak sağlayacaktır.

Pekiyi bizim eğitimimizde eksik olan nedir?

Ben anlayarak hızlı okuma eğitmeni olarak okumayı en başından yani okul sıralarından beri yanlış öğrendiğimizi düşünüyorum. Bize söylenen “tane tane oku, içinden seslendir, yavaş oku yoksa anlamazsın” telkinleri hızlı okumamızı engelleyen frenler aslında. Anlayarak hızlı okuma eğitimleri alan kişiler öncelikle okumayla ilgili yapılan hatalar konusunda büyük bir farkındalık kazanıyorlar. Zaten neyi yanlış yaptığını öğrendiğinde doğruya %50 ulaşmış oluyorsun.  

Bu konuda yazmış olduğunuz bir kitabınız var. Hızlı okuma için eğitmenler şart mı yoksa kitaplardan da öğrenilebilir mi? Bildiğiniz gibi piyasada çok kitap var

 Hızlı okuma başlangıçta mutlaka bire bir eğitim alınarak öğrenilebilecek bir beceridir. Bir kere eğitim almadan hızlı okumanın önemini yeterince kavrayamazsınız. Okuma hataları ,kendi okuma düzeyiniz, hızlı okumanın önemi gibi konularda farkındalık sağlamadan alıştırmaları hangi sıraya göre ne kadar süre ve nasıl yapacağınızı bilmeden bir kitap alıp da "Ben hızlı okumaya çalışıyorum" demek pek gerçekçi değildir. Bu şekilde zaten iki üç gün sonra kitabı bir kenara atarsınız.

Kitaplar eğitimleri tamamlayan, devamlılığını sağlayan, destekleyen yardımcı kaynaklardır. Piyasada bu konuda yazılmış çok kaliteli kitaplar olduğu gibi içeriğine baktığınızda hızlı okumamızı geliştirmek adına pek bilgi bulamadığımız farklı içeriğe sahip kitaplar da var maalesef.

Bu konuda yazılmış her kitap size yarar sağlayacak diyemeyiz. Bazı kitaplar hızlı okuma ismiyle basılmış ama kişisel gelişim hikayeleri ya da bambaşka tekniklerle sayfayı çoğaltma kaygısı taşıyan bir içeriğe sahip olabiliyor. Bu konuda kitap seçerken daha çok bu işin eğitimini vermiş ve vermeye devam eden isimlerin eserlerini seçmeye gayret edilmeli.

Benim de Hızlı okuma alanında yeterince uzmanlık kazandığıma inandıktan sonra kaleme aldığım ve eğitimlerimde aktardığım içeriği bire bir destekleyen, uygulamaya yönelik “Anlayarak Hızlı Okuma” isimli bir kitabım var.

Kitapta en çok özen gösterdiğim konu sırf sayfa sayısını artırmak için alanla ilgisi olmayan, okuyucunun atlama ihtiyacı hissedeceği gereksiz bilgilere yer vermemekti. Kitap tamamen uygulamaya yönelik yani eğitimdeki alıştırmaların çoğu çalışma planıyla birlikte kitapta da bulunmaktadır.

Çok yakında kitabın yeni basımının yanında sadece hızlı okuma eğitmenleri için hazırlamakta olduğumuz yeni kitabımız da yayımlanacak.