Merkez Bankası faizi indirdi ardından bankalara ceza kesti

TCMB, yılbaşında getirdiği yurt dışına spot döviz EFT ve havale işlemlerinde bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmedikleri gerekçesiyle bankalara yaklaşık 600 milyon liralık ceza kesti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bankalara yurt dışına yapılan spot döviz transferlerinde bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmedikleri gerekçesiyle “ceza niteliğinde” ek ücret uyguladı.

Bloomberg HT’nin haberine göre, ek ücret uygulaması, yurtdışına döviz transferi işlemlerindeki bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirilmediği gerekçe gösterilerek nedeniyle gerçekleştirildi. Toplam cezanın 600 milyon liraya yakın olduğu ifade edildi.

En büyük “ek ücret” tutarının 240 milyon lira ile Akbank’ta olduğu, Yapı Kredi Bankası’na 150 milyon lira, Garanti Bankası’na 120 milyon lira, İş Bankası’na ise 50 milyon lira uygulama yapıldığı belirtildi.

Bankalara belge ibrazı yükümlülüğü getirilmişti Merkez Bankası, yılbaşında bankalara gönderdiği talimat ile 50 bin doların üzerindeki EFT/havale işlemlerinde belge ibrazı yükümlülüğü getirmişti.

Banka, sistemdeki bilgilendirme kutucukları gereğince doldurulmadığı taktirde, yapılan ödeme transferinin yüzde 5’i kadar ek ücret tesis edeceğini duyurmuştu.

Ceza sinyalini vermişti

TCMB bankalara gönderilen yazıda, bankaların EFT, havale ve SWIFT işlemleri bildirimlerine ilişkin uyarıda bulunmuştu.

Yazıda, bazı bankalarca Merkez Bankası'nın söz konusu talimatlarına uygun raporlama yapılmadığının tespit edildiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

"Ödemeler alanında şeffaflığı arttırmak amacıyla ödeme kategorisi detayı gibi bazı alanları eksik raporlayan, hatalı raporlama yapan ve/veya TL ve yabancı para ödemeleri gerekli belgelerle tevsik edemeyen (ithalat ödemesinde ilgili ithalat belgesinin sunulmaması, kredi ödemesi, menkul kıymet işlemleri gibi) bankalardan 2 Ocak 2023 tarihi itibarıyla tespite konu ödemenin yüzde 5'i kadar ek ücret alınacaktır."

MERKEZ BANKASI FAİZLERİ DÜŞÜRDÜ

Merkez Bankası şubat ayı faiz kararını açıkladı. Para Politikası Kurulu, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 8,5'e çekti. Ekonomistlerin çoğu, TCMB'nin faizi indirmesini bekliyordu. Merkez'in açıklamasında depreme yönelik "Depremin yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkilemesi beklenmekle birlikte orta vadede kalıcı etkide bulunmayacağı öngörülmektedir." denildi.

Merkez Bankası, merakla beklenen faiz kararını açıkladı.

Şubat ayı olağan toplantısını yapan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 8,5'e çekti.

OCAKTA PAS GEÇTİ

Merkez Bankası yılın ilk toplantısında faizi yüzde 9'da sabit bırakmıştı.

GEÇEN YIL 5 PUAN İNDİRİM

Geçen yıl faizde üst üste dört kez indirime giden Merkez Bankası, kasım toplantısında faiz indirim sürecinin sonlandırıldığını açıklamıştı. Aralık ayında faizde değişikliğe gidilmemişti.

Merkez, ağustos, eylül, ekim ve kasım toplantılarında toplam 5 puanlık indirim gerçekleştirdi. Politika faizi yüzde 14'ten yüzde 9'a çekildi. Politika faizi böylece Eylül 2020'den bu yana ilk kez tek haneye inmişti.

EKONOMİSTLER NE BEKLİYORDU?

AA Finans'ın anketine katılan ekonomistlerin çoğu, TCMB'nin faizi indirmesini bekliyordu.

Ekonomistlerden 10'u mevcutta yüzde 9 düzeyinde bulunan politika faizinin 100 baz puan düşürüleceği yönünde görüş bildirirken, 1'i bu indirimin 150 baz puan olacağını tahmin ediyordu. Ekonomistlerden 6'sı ise politika faizinin sabit tutulmasını bekliyordu.

"DEPREM YAKIN VADEDE EKONOMİK AKTİVİTEYİ ETKİLEYECEK"

Karara ilişkin Para Politikası Kurulu'ndan yapılan açıklamada deprem felaketine ilişkin vurgu yapıldı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Asrın felaketi öncesindeki öncü göstergeler 2023 yılının ilk çeyreğinde iç talebin dış talebe kıyasla daha canlı olduğuna ve büyüme eğiliminde artışa işaret etmekteydi. Depremin üretim, tüketim, istihdam ve beklentiler üzerindeki etkileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir. Depremin yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkilemesi beklenmekle birlikte orta vadede Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağı öngörülmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı yılın tüm aylarına yayılarak devam etmektedir. Bunun yanında, iç tüketim talebi, enerji fiyatlarındaki yüksek seviye ve ana ihracat pazarlarındaki zayıf iktisadi faaliyet cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır.

Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir. Kurul, 2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma metninde belirttiği üzere, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve fonlama kanalları başta olmak üzere tüm politika araç setini liralaşma hedefleriyle uyumlu hale getirecektir. Kurul, yaşanan felaketin etkilerinin en düşük seviyelere indirilmesi ve gerekli dönüşümün desteklenmesi amacıyla uygun finansal koşulların oluşmasını önceliklendirecektir."

"İNDİRİM DEPREM SONRASI TOPARLANMA İÇİN YETERLİ"

Enflasyonun seviyesinde ve eğiliminde iyileşmeler görülmeye başlanmakla birlikte depremin yol açtığı arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki etkilerinin yakından izlendiği belirtilen açıklamada, "Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması daha da önemli hale gelmiştir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 50 baz puan düşürülmesine karar vermiştir. Kurul, bu ölçülü indirim sonrası para politikası duruşunun fiyat istikrarı ve finansal istikrarı koruyarak deprem sonrası gerekli toparlanmayı desteklemek için yeterli olduğu görüşündedir. Depremin 2023 yılının ilk yarısındaki etkileri yakından takip edilecektir." denildi.