Nutella Krizi: Fındık Savaşında Alımlar Durdu! 🌰⚔️

Nutella Krizi: Fındık Savaşında Alımlar Durdu! 🌰⚔️

Ferrero'nun fındık alımlarını durdurması Türkiye'yi vurdu; fiyatlar ikiye katlandı, aracılar stoğu topluyor – Godot bekleyişi mi, yoksa kalıcı tedarik krizi mi?

Dünya fındık devi İtalyan Ferrero, Nutella'nın ana hammaddesi için Türkiye'ye bağımlılığını sorgulatacak bir hamle yaptı: Fiyatların $9.000'den $18.000/ton'a fırlamasıyla alımları askıya aldı, rotayı Şili ve ABD'ye çevirdi. Financial Times'ın (FT) haberine göre, bahar donu ve kahverengi mermer kokarcası istilası rekolteyi %20-30 eritti (tahmini 500 bin tona indi, Fiskobirlik 300 bin ton öngörüyor); bu kriz, Türk aracılarla "bekleyiş savaşı"na dönüştü – adil bir bakışla Ferrero'nun çeşitlendirme stratejisi (Sırbistan, İtalya eklenerek) riski azaltıyor, muhalif sesler ise Türkiye'nin pazar kaybını (Çin ve Vietnam gibi rakiplere karşı) hükümetin tarım destek zaafına bağlıyor, zira enflasyon %30'larda gezinirken çiftçiler "fiyatlar artsa da marj kalmadı" diye haykırıyor. ⚖️

FT'ye konuşan Londra tüccarı Giles Hacking, Türk aracıların "Ferrero'yu rehin alma" taktiğini vurguluyor: "Yerel oyuncular, devin geri döneceğine inanıp her fındığı topluyor; bu spekülatif bir standoff." Ferrero Fındık Şirketi GM Marco Botta, Samuel Beckett'ın "Godot'yu Beklerken"ine atıfla "Biz artık Türk fındık krallarının Godot'uyuz, herkes kendi oyununu oynuyor" diye rest çekti; şirketin stokları yeterli, TMO ile yazılı anlaşma yok ama "Uzun vadeli bağlılık devam eder" sinyali verdi. Muhalif yorumlarda, 2022'de kapatılan tekel soruşturması (Ferrero'nun düşük alım-yüksek satış iddiaları) bu krizi tetiklemiş olabilir; adilce ise iklim değişikliği (don ve haşere) küresel bir sorun, Ferrero'nun 20 yıllık yatırımları (Hazelnut Charter: Çocuk işçi yasağı, adil çalışma) Türkiye'ye fayda sağladı. Poyraz Hazelnut Direktörü Firat Bakıcı, "Türkiye rekabet gücünü yitiriyor; Şili üretimi 10 yılda ikiye katlayacak" uyarısı yaptı – küçük üreticiler Ordu'da "Enflasyonla boğuşuyoruz" diyor.

Küresel fındık dengesi şöyle:

Bu "savaş", Nutella fiyatlarını tetikleyebilir (reçetede %13 fındık); Ferrero tedarik zincirini korurken, Türkiye %25 küresel alıcıyı kaybederse ekonomik darbe ağır olur – uzmanlar acil fiyat stabilizasyonu ve çeşitlendirme çağrısı yapıyor. ⏰

#FındıkKrizi #FerreroNutella #TürkFındığı #TedarikZinciri #GodotBekleyişi