Ölümcül Mpox Varyantı 4 Kıtaya Sıçradı! 🌍⚠️

Ölümcül Mpox Varyantı 4 Kıtaya Sıçradı! 🌍⚠️

DSÖ alarmı: Afrika kökenli klad 1b M çiçeği virüsü hızla yayılıyor, 42 ülkede 3 bin vaka ve 12 ölüm – Sudan'da çatışmalar milyonları sağlık hizmetinden mahrum bırakıyor, yeni salgın kapıda mı?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), M çiçeği (mpox) virüsünün ölümcül klad 1b varyantının Afrika'dan Avrupa, Asya, Amerika ve Okyanusya kıtalarına yayıldığını duyurdu; uzmanlar, erken müdahale çağrısı yaparken Sudan'daki iç savaşın sağlık krizini derinleştirdiği vurgulanıyor. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, virüsün seyahat bağlantısı olmayan kişilerde görülmesinin küresel riski artırdığını belirterek, aşılama ve izleme önlemlerinin yetersiz kalması halinde 2022 salgını aşan bir felaketin yaşanabileceğini uyardı. Adil bir değerlendirmede, DSÖ'nün hızlı uyarıları övülürken, zengin ülkelerin aşı stoklarını Afrika'ya yönlendirmemesi muhaliflerce "eşitsiz küresel sağlık politikası" olarak eleştiriliyor; bu gecikme, virüsün mutasyonunu hızlandırabilir ve yoksul nüfusları daha fazla mağdur edebilir.

Mpox'un klad 1b varyantı, Orta ve Doğu Afrika'da (özellikle Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde) ortaya çıktı; daha şiddetli semptomlar (cilt lezyonları, ateş, lenf nodu şişliği) ve yüksek ölüm oranı (%1-11) ile biliniyor. DSÖ raporuna göre, Eylül 2025 itibarıyla 42 ülkede 3.135 doğrulanmış vaka kaydedildi, vakaların %80'i Afrika'da yoğunlaşsa da son 6 haftada 17 ölüm raporlandı. Virüs, yakın temas (cinsel ilişki, ev içi bulaş) yoluyla yayılıyor; seyahat geçmişi olmayan vakalar (İtalya, Malezya, Hollanda, Portekiz, İspanya, ABD) toplum içi yayılımı işaret ediyor. Uzmanlar, virüsün APOBEC3 mutasyonları taşıyan yeni alt türlerinin (klad 1a) adaptasyonunu artırdığını belirtiyor; bu, zoonotik kökeninden insan odaklı bulaşa geçişi hızlandırıyor.

Sudan'da ise 15 Nisan 2023'ten beri ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar, sağlık sistemini çökertti: Milyonlarca insan saldırılar ve yardım engellemeleri nedeniyle tıbbi hizmetlerden yoksun. Ghebreyesus, X'te "Sudan'da milyonlarca insan sağlığa yönelik saldırılarla mahrum kalıyor; erişim hayat kurtarır" diye haykırdı, DSÖ'nün Faşir'den kaçanlara kolera, yetersiz beslenme ve anne-çocuk sağlığı desteği sağladığını ekledi. Darfur'un Faşir kentinde HDK kontrolü sonrası sivillere yönelik zorla yerinden etme ve işkence videoları sızdı; 141 sağlık tesisi saldırıya uğradı, %39'u işlevsiz. Muhalif sesler, uluslararası toplumun ateşkes baskısını yetersiz bulurken, adil yaklaşımla çatışan tarafların (HDK dahil) savaş suçu soruşturmalarına tabi tutulması gerektiği savunuluyor – BM'ye göre 20 binden fazla ölüm ve 8 milyon yerinden edilme yaşandı.

Küresel mpox verileri ve kıta dağılımı şöyle:

DSÖ, acil önlemler için 10 milyon doz aşı hedefliyor; ancak 2025'te sadece 3 milyon doz ulaştırıldı – Afrika CDC, aşı eşitsizliğinin salgını körüklediğini raporluyor. Sudan'da ise ateşkes ve koridor açma talebi öncelikli; Ghebreyesus'un "Hayatlar buna bağlı" çağrısı, uluslararası baskıyı artırıyor. Bu ikili kriz, küresel sağlık mimarisinin test edildiği bir dönüm noktası – erken eylemle felaket önlenebilir mi? ⏰

#MpoxVaryantı #DSÖUyarı #SudanSağlıkKrizi #KüreselSalgın #MÇiçeğiVirüsü