Serbest Bölge!

Serbest Bölge nedir dersek; ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla beraber gümrük bölgesi dışında sayılan, ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı, fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir.

Serbest bölgelerde kapılarda gümrük muhafaza memurları kontrolü sağlar. Giriş ve çıkışları kontrol ederler. Tıpkı yurt dışından Türkiye ye giriş yapılmış gibidir.

Varoluş sebepleri de bir tanım olarak kabul edilebilir. Yatırım, üretim ve dışsatımı artırmak, yabancı anapara ve teknoloji girişini hızlandırmak amacıyla hükümetçe belirlenerek gümrük duvarları dışında bırakılan bölgelerdir.

Serbest bölge bulunduğu ülke sınırlarında dahi gümrük mevzuatları açısından gümrük sınırları dışarısında kabul edilen bölgelere denmektedir.

Ülke içerisinde geçerli olan ekonomik, mali ve ticari kanunlar bu bölge sınırları dahilinde uygulanmaz veya hafifletilmiş şekilde uygulanmaktadır.

Bu bölgedeki sınai ve ticari faaliyetler diğer bölgelere oranla daha geniş teşvik ve muafiyetlerle yapılmaktadır.

Serbest bölge olarak adlandırılan bölgeler çoğunlukla uluslararası limanların ya da havalimanlarına yakın yerlerde konumlandırılmaktadır.

Ülkemizin gümrük sınırlarına girmediği sürece buradaki depolanan mallara vergi ödenmemektedir. Yurt dışından getirilen mallar bu bölgede gümrük işlerine tabi tutulmadan işlenmekte, depolanmakta ve üretilebilmektedir.

Serbest bölgelerin kullanım amaçları genellikle üretim, depolama, ambalajlama, araştırma ve geliştirme, sigortacılık, bankacılık, tasnif, montaj gibi geniş bir alana yayılmaktadır.

Pekiyi neden ülkeler Serbest bölgeye izin verirler?

İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, Serbest bölgelerdeki yatırımcı bu bölgede ürettiği ve ihrac ettiği ürünler için gelir vergisi ve kurumlar vergisi ödemez. Burada ince nokta ihracattır. Bu bölgelerde sadece ihracatçılara yer verilir.

Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak. Yüksek teknoloji ürünleri üretimi ve ihracatı serbest bölgelerde öncelikli amaçtır.

KDV’siz ve gümrük vergisiz mal alımı imkanına sahip olan serbest bölge kullanıcıları, yurt dışındaki rakipleriyle aynı şartlarda üretim yapma fırsatı elde etmiş olur.

• Serbest bölgelerdeki üretici firmaların imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettiği kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti uygulanır.

AB ve Gümrük Birliği kriterlerinin gerektirdiği serbest dolaşım belgelerinin temini imkânı Kredilerde faiz desteği

Eşitlik prensibi

• Serbest bölgelere sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı firmalar eşit olarak yararlanabilmektedir.

• Serbest bölgelerde üretim faaliyetleri gerçekleştiren kullanıcıların bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetlerin işlemleri ve düzenlenen kağıtları damga vergisi ve harçlardan muaftır.

• Orta ve uzun vadeli faaliyet ruhsatı alabilme imkânı Kar transferi imkânı Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler izinsiz olarak yabancı ülkelere veya Türkiye’ye serbestçe transfer edilebilir.

Ticaret kolaylığı imkânı

• Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer bölgeleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulandığından, serbest bölge kullanıcıları ülke içerisinden KDV’siz mal ve hizmet satın alabilmektedir. Ayrıca, serbest bölgeler ile diğer ülkeler veya diğer serbest bölgeler arasındaki ticarette ise dış ticaret hükümleri uygulanmamaktadır. Gümrük vergisi prosedürlerinden arındırılmış ticaret imkânı

Zaman kısıtlaması bulunmaması bir mal veya ürünü gümrükte belli bir süre tutabilirsiniz, bu sürenin sonunda gümrükten alınmayan ürün devletin tasfiye mağazası aracılığıyla yurt içinde satılır.

Meşhur bir efsane vardır. Uyanık ithalatçılardan biri yurt dışından aldığı ayakkabıları gümrük vergisi ödemeden yurda sokmak için sol teklerini ayrı bir gümrüğe sağ teklerini farklı bir gümrüğe göndermiş.

Tabi gümrük vergilerini belli sürede ödemediği için el konularak bu ayakkabılar satışa çıkarılıyor. Satışta kimse tek sol tek ve sağ tek olan ayakkabıları almıyor . Uyanık ithalatçımız bu ayakkabıları oldukça ucuza alarak yüksek gümrük vergilerinden kurtulmuş oluyor.

Serbest bölgelerde yaklaşık 100 bin kişilik bir istihdam mevcuttur.

Serbest bölgelerde yıllık 11 milyar dolar ortalama ihracat yapılmaktadır.

10 Temmuz 1989’da kurulan Ege Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (ESBAŞ), serbest bölgenin işletme sorumluluğuna 99 yıllığına sahiptir. 2,5 km2 alan üzerine kurulu olan Ege Serbest Bölgesi, ticaret hacmi bakımından ülkenin en büyük serbest bölgesidir.

Esasında naçizane bir öneri olarak turizm sektörü içinde Serbest bölge oluşturmalıyız. Özellikle kumar sektörü için bu tip bir oluşuma ihtiyaç bulunmaktadır.

Benim tahminim bu tip bir oluşumda ülkemize vergi geliri olarak yıllık 10 milyar dolar katkı sağlayacaktır. Türk vatandaşlarının giremediği bu bölgeler kumar sektörü için kurulabilir.

Türkiye’de mevcut serbest bölgelerin listesi aşağıdadır.

• Avrupa Serbest Bölgesi (Tekirdağ)
• Adana yumurtalık Serbest Bölgesi
• Antalya serbest bölgelerin
• Bursa Serbest Bölgesi
• Denizli Serbest Bölgesi
• Ege Serbest Bölgesi (İzmir)
• Gaziantep Serbest Bölgesi
• Kayseri Serbest Bölgesi
• Kocaeli Serbest Bölgesi
• Mersin Serbest Bölgesi
• Rize Serbest Bölgesi
• Samsun Serbest Bölgesi
• Trabzon Serbest Bölgesi
• TÜBİTAK MAM Serbest Bölgesi (Kocaeli)
• İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesi (İstanbul—Anadolu)
• İstanbul Trakya Serbest Bölgesi
• İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi
• İzmir Serbest Bölgesi