Tarlada 70 rafta 400 TL: Bu karpuz kimin cebini büyüttü?
🍉 Türkiye'nin karpuz ambarı Adana’da hasat başladı. Ancak tarladan çıkan karpuzun fiyatı ile market rafları arasında uçurum var.
Karpuz tarlada 70, markette 400 lira: Aradaki fark isyan ettiriyor
Adana'da üretici 7 liraya satıyor, şehirde kilosu 40 lirayı buluyor. Nakliye değil, sistem sorunu!
🍉 Türkiye'nin karpuz ambarı Adana’da hasat başladı. Ancak tarladan çıkan karpuzun fiyatı ile market rafları arasında uçurum var. Üretici 10 kiloluk karpuzu 70 TL’ye satarken, aynı karpuz markette 400 TL’ye kadar alıcı buluyor. Rekolte düşüklüğü ve aracı zincirleri, tüketiciye pahalı, üreticiye zararlı bir tablo sunuyor.
🚜 Tarlada 7 lira, rafta 40 lira: Bu nasıl sistem?
Adana Karataş’ta başlayan sezonun ilk karpuzları, üreticide kilosu 7 TL'den alıcı buldu. Ancak İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde zincir marketlerde karpuzun kilosu 35-40 TL bandında satışa sunuluyor. Ortalama 10 kilo gelen bir karpuzun fiyatı, markette 400 liraya kadar çıkıyor.
🔍 Fiyat uçurumunun gerekçesi: Lojistik maliyet değil, komisyoncu zincirleri ve perakende politikaları.
❄️ Don felaketi üretimi düşürdü
Karataş Ziraat Odası Başkanı Mustafa Yeşilyaprak, bu yıl yaşanan doğa olaylarının üretimi olumsuz etkilediğini söyledi:
“Don felaketinden dolayı ilk ektiğimiz fideleri söktük, ikinci kez ektik. Bu yıl çiftçi karpuzla yeniden nefes almak istedi.”
⛈️ Türkiye genelinde geçen yıl 4 milyon ton olan üretimin, bu yıl 3 milyon tona düşmesi bekleniyor. Adana özelinde ise 900 bin - 1 milyon tonluk üretim, bu sezon 750-800 bin ton aralığında kalacak.
📊 Karpuz Üretim Verileri (2024 - 2025 Karşılaştırması)
| Bölge | 2024 Üretimi (ton) | 2025 Tahmini (ton) |
|---|---|---|
| Türkiye Geneli | 4.000.000 | 3.000.000 |
| Adana | 950.000 | 775.000 |
📉 Üretici kazanamıyor, tüketici ödeyemiyor
Bu tablo yalnızca tüketici için değil, üretici için de bir çıkmaz anlamına geliyor. Üretici düşük fiyata ürün satarken, kazancın büyük kısmı aracılara ve zincir marketlere gidiyor.
“Tarlada karpuzu 7 liraya veriyoruz ama markette 40 lirayı görünce içimiz yanıyor.”
– Adanalı üretici Mehmet K., Karataş
🧾 Sorumlu kim? Aracılar mı, sistem mi?
Uzmanlara göre problem ne sadece doğa olayları ne de taşıma maliyetleri. Esas mesele:
- 🧃 Komisyoncu kâr marjı
- 🛒 Marketlerin fahiş etiket politikaları
- 📉 Tarımda denetimsizlik ve üreticiye destek yetersizliği
📢 Ekonomistler bu sistemi “kazananı belli, kaybedeni halk olan” bir gıda tekeli düzeni olarak nitelendiriyor.
📣 Çözüm Önerileri
- Üretici kooperatifleri güçlendirilmeli
- Marketlerde tavan fiyat uygulaması gündeme gelmeli
- Doğrudan tarladan tüketiciye satış modeli yaygınlaştırılmalı
- Nakliye, ambalaj ve hal sistemi şeffaflaştırılmalı
🍉 Son Söz: Karpuzun fiyatı değil, sistem acı veriyor
Adana güneşiyle olgunlaşan karpuz, sofraya ulaşana kadar piyasanın karanlık tünellerinden geçiyor. Fiyat farkı üreticiyi küstürüyor, tüketiciyi uzaklaştırıyor.
📌 Karpuz üzerinden görülen bu tablo, aslında Türkiye'de tarım ve tüketim arasındaki bağlantının koptuğunun somut bir kanıtı.
Ekleme Tarihi: 19 May 2025 12:13
