ZAM!
Sigaraya ZAM, şekere ZAM, çaya ZAM, una ZAM, süte ZAM, benzine, motorine ZAM, memura, emekliye ZAM, asgari ücrete ZAM!
Bugünlerde hayatımızda çok fazla ZAM var. Kısacası ZAM ürün ve hizmetlerin fiyatlarının artması olarak tanımlanıyor.
Genel olarak sevilmeyen bir kavram. Hatta maaşlara yapılan zamlar bile şu aralar pek sevilmiyor.
Maaş zamlarından sonra tüketilen ürün ve hizmetlerin fiyatlarının artması sonucu gelirlerindeki artış sabit ücretlilere fayda sağlamıyor.
Pekiyi sevilmeyen bu kavram neden hayatımızda, yaşantımızda var?
ZAM kelimesinin ekonomide teknik adı enflasyondur. Kavramların değişik adlarının olması sonuçları etkilemiyor.
Hadi hayatımızdan ZAM denen kelimeyi, kavramı çıkaralım.
Öncelikle neden ZAM var? Üreticiler veya hizmet sunanlar ZAM yapmayı severler mi sorusunu cevaplayalım.
Hayır toplumun yada ekonominin her kesimi ZAM kavramını sevmez.
Basit bir mantıkla 100 TL olan bir üründe 10 TL karımız olduğunu farz edelim. Bu ürün 200 TL olunca hala 10 TL kar ediliyorsa bu üreticinin kar marjı düşmüş demektir.Piyasa adıyla kardan zarar eder. Kar marjını 20 TL olduğunu kabul edersek . Kazandığı 20 TL ile gene 10 TL kadar ürün alabiliyorsa değişen bir şey olmuyor demektir.
Ekonomi yönetimi fiyat artışlarının çok yakından takip ederek gerekli müdahaleleri yaparak zamları engellemelidir.
Bazen piyasalar bir mala çok fazla talep olunca kar oranları yeterli olsa da nasılsa satılıyor düşüncesiyle zam yaparlar.
Bu tür piyasalara gerekli tedariki yaparak fiyatların aynı seviyede kalması sağlanmalıdır. Temel girdi ve ham maddelere gelen zamlar ekonominin genelinde ZAM olarak yansır.
Özellikle akaryakıt zamları genel olarak tüm ekonomimizi etkilemektedir. Bu tip temel girdilerdeki fiyat artışlarını süspanse ederek ekonominin ZAM şokuna girmesi engellenmelidir.
Üçret zamları da enflasyonu arttırıcı bir etkiye sahiptir. Nasıl bir anda bir şok ile zam yağmuruna ülke olarak yakalanmışsak ücret zamlarını yapmayarak genel bir ekonomik şok sağlanabiliriz .
Sonuçta satılmayan bir ürün ve hizmetin fiyatını arttırmak anlamsızdır. Zam yapsanız da yapmasanız da zaten satılmayan bir ürün için bir anlamı yoktur.
Tabiki sosyal sıkıntılar konusu fazlasıyla ortaya çıkacaktır. Zamlar ayrıca stokçuluk denen bir grubu yaratır. Bu gurup tüm toplumu olumsuz etkileyen bir durumdan fayda sağlarlar.
Tabi olarak pek sevilmeyen bir kesimdir. Hatta bu kesimi tanımlayan beğendiğim bir söz vardır. Sakla samanı zam gelince satarsın.
Zam başta hükümet olmak üzere tüm kesimlerce mücadele edilmesi gereken büyük bir sosyal ve ekonomik sorundur.
Ekleme Tarihi: 9 Haz 2023 10:00
